Stymulacja polisensoryczna wg. pór roku „Poranny krąg”

Jedną z ciekawych metod w pracy z dzieckiem upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim jest metoda „Porannego kręgu”. Celem zajęć jest dostarczanie dzieciom określonej ilości i jakości bodźców sensorycznych pobudzających zmysły do działania. Spotkanie w kręgu przynosi poczucie bezpieczeństwa, przyjemności zadowolenia, stanowi okazje do spotkania terapeuty i dzieci jako równych sobie partnerów, sprzyja rozwojowi komunikacji oraz budowaniu relacji między osobami. Wszystkie etapy zajęć wykonane są, zawsze w takiej samej kolejności, dzięki czemu dzieci uczą się identyfikować działania i przewidywać zdarzenia. Komunikowanie się z dzieckiem wykracza poza sferę tylko werbalną, obejmuje całą osobę ze wszystkimi jej możliwościami percepcyjnymi – pobudza do działania umysł oraz emocje i uczucia. Dzieci siedząc w kręgu widzą się wzajemnie, swoje twarze, swoje zachowania co pozwala im na komunikowanie się z jednoczesnym przekazywaniem swoich emocji, swojego nastroju. W ten oto sposób dzieci nawiązują ze sobą kontakt wzrokowy czy dotykowy oraz kształtują umiejętności współdziałania w grupie. Podstawą prowadzonych zajęć jest kalendarzowy rytm przyrody – pory roku, do których przypisane są zjawiska atmosferyczne, żywioły, wrażenia wzrokowe, słuchowe, dotykowe, czy smakowe. Każdej porze roku J. Kielin przyporządkował: kolor, zapach, smak, żywioł i instrument muzyczny.

Struktura „Porannego Kręgu” przebiega w następujący sposób (zmodyfikowana i odpowiednio dobrana do możliwości dzieci):
1. Zajęcie miejsc w sali z odpowiednim kolorem / lato-czerwony, jesień-żółty, zima-biały, wiosna-zielony/.
2. Zapalenie świeczki.
3. Śpiewanie piosenki na powitanie, podanie sobie dłoni.
4. Demonstracja zapalonej lampki z jednoczesnym wodzeniem wzrokiem w linii poziomej i pionowej /omówienie cech ognia/.
5. Wskazanie nosa, wąchanie zapachu przypisanego danej porze roku: zima – zapach miętowy; wiosna – zapach cytrynowy; lato – zapach różany; jesień – zapach lawendowy.
6. „Spotkanie” z porą roku – wyglądanie przez okno a następnie wybranie spośród dwóch przedstawionych dzieciom obrazków, właściwego danej aurze pogodowej.
7. Omówienie pory roku i wskazanie odpowiedniej na obrazku np. zima-wiosna (zasada przeciwności).
8. Stymulacja słuchowa: odszukiwanie źródła dźwięku, odebranie instrumentu i gra na nim lub potrząsanie nim. Zima – dzwonki, wiosna – bęben, lato – tamburyno, jesień – dzwony rurowe.
9. Spotkanie z żywiołem: zima – lód; wiosna – ziemia lub glina; lato – pływające na wodzie zapalone świeczki (imitujące słońce) i kwiaty; jesień – suche liście, kasztany, żołędzie.
10. Stymulacja smaku: zima – pastylki miętowe; wiosna – cytryna; lato – dżem wiśniowy; jesień – miód lub krem orzechowy.
11. Słuchając muzyki odpowiednio dobranej do pory roku zarzucanie na głowę dziecka chusty w kolorze danej pory roku i samodzielne zdjęcie jej przez dziecko.
12. Zajęcia kończą się zdmuchnięciem świeczki przez jedno z dzieci.