Metoda dobrego startu ma wszechstronne zastosowanie w pracy z dziećmi. Stosuje się ją w terapii i w profilaktyce w odniesieniu do dzieci, których rozwój jest zaburzony — usprawniając nieprawidłowo rozwijające się funkcje oraz do dzieci o prawidłowym rozwoju psychomotorycznym — aktywizując ten rozwój. Jest to więc metoda rehabilitacji psychomotorycznej i zarazem metoda stymulowania rozwoju psychomotorycznego. Metoda dobrego startu to system ćwiczeń oddziałujących przede wszystkim na procesy instrumentalne: percepcyjne i motoryczne. Zasadniczą rolę odgrywają w tej metodzie trzy elementy: wzrokowy (wzory graficzne), słuchowy (piosenka) i motoryczne (wykonywanie ruchów zorganizowanych w czasie i przestrzeni, odtwarzanie wzorów graficznych, zharmonizowanych z rytmem piosenki). Celem metody jest jednoczesne usprawnienie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego, kształcenie lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. Metoda dobrego startu oprócz rozwijania percepcji, motoryki i integracji percepcyjno-motorycznej kształci też zdolność rozumienia i operowania symbolami abstrakcyjnymi, co ma szczególne znaczenie dla dzieci rozpoczynających naukę szkolną. Zespołowa forma prowadzenia zajęć ułatwia nawiązanie kontaktów społecznych i uczy współdziałania dzieci mających trudności w przystosowaniu się lub dzieci zaburzone emocjonalnie. Metoda dobrego startu — ma za zadanie uzupełnienie stosowanych metod oddziaływania pedagogicznego. Ze względu na celowe i planowe ukierunkowanie ćwiczeń na usprawnienie czynności analizatorów i współdziałanie między nimi oraz ujęcie ich w cykl ćwiczeń o wzrastającym stopniu trudności — zajęcia te szybciej i skuteczniej niż inne pozwalają osiągnąć postęp w rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych i ich integracji. Należy jednak zaznaczyć, że metoda oddziałuje też na inne funkcje psychiczne, sprzyjając rozwojowi wielu aspektów osobowości.
Metoda dobrego startu występuje obecnie w formie modyfikacji:
Piosenki do rysowania — dla dzieci w wieku od 4 lat
Piosenki i znaki — dla dzieci od 6 lat,
Piosenki na literki — dla dzieci od 7 lat
Ćwiczenia metodą dobrego startu składają się z trzech zasadniczych grup:
ćwiczeń ruchowych, ruchowo-słuchowych, ruchowo-słuchowo-wzrokowych. Wszystkie trzy rodzaje ćwiczeń występują w każdym zajęciu, stanowiąc jego kolejne etapy. Zajęcia prowadzone metodą dobrego startu, z punktu widzenia organizacji zajęć, przebiegają zawsze zgodnie ze stałym schematem. Zależnie od wieku dzieci i przyjętej formy tej metody zmieniają się proporcje poszczególnych części struktury zajęć.
W każdym seansie występują:
1. Zajęcia wprowadzające.
2. Zajęcia właściwe:
A. ćwiczenia ruchowe,
B. ćwiczenia ruchowo-słuchowe,
C. ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe.
3. Zajęcia końcowe.
Przygotowaniem do właściwych zajęć metodą dobrego startu są zajęcia wprowadzające. Mają one charakter zajęć orientacyjno-porządkowych. Zawierają elementy dyscyplinujące, koncentrujące uwagę na rozpoczynających się zajęciach, korygują postawę ciała, kształcą znajomość własnego ciała i orientację w lewej i prawej stronie schematu ciała i przestrzeni. Następnie dzieci słuchają piosenki i uczestniczą w rozmowie na jej temat (wyjaśnienie nie znanych pojęć i treści). Prowadzi się też ćwiczenia rozwijające kompetencję fonologiczną: uwagę, pamięć i słuch fonematyczny na materiale tekstu piosenki. Ćwiczenia ruchowe, które stanowią pierwszy etap właściwych ćwiczeń, mają charakter zajęć usprawniających motorykę i relaksujących, a prowadzone są w postaci zabawy ruchowej. Ćwiczenia ruchowo—słuchowe to rytmiczne ćwiczenia dużych ruchów i ćwiczenia dłoni i palców na wałeczkach z piaskiem, przy równoczesnym śpiewaniu piosenki. Na tym etapie zająć do ćwiczeń ruchowych dołącza się element muzyczny — piosenka.
Ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe są zasadniczą częścią metody dobrego startu i stosowane są jako trzeci etap każdego zajęcia. Podstawę ćwiczeń w modyfikacji „Piosenki do rysowania” i „Piosenki i znaki” stanowi zestaw wzorów graficznych zawierający w kolejności: linie (pionowe, poziome, ukośne, łamane), figury geometryczne (koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt), linie krzywe tworzące kształty literopodobne. Wzory te uszeregowano według zasady stopniowania trudności—wymagają przy odtwarzaniu coraz większej precyzji ruchów. Do wzorów dobrano piosenki, których rytm jest zgodny z układem elementów wzoru. Ćwiczenia polegają na odtwarzaniu ruchem i różnymi technikami (element ruchowy) wzorów graficznych (element wzrokowy) w rytm jednocześnie śpiewanej piosenki (element słuchowy). Kolejne etapy tych ćwiczeń są stałe. Dwie modyfikacje różnią się jedynie stopniem komplikacji wzorów. „Piosenki na literki” zamiast wzorów zawierają litery.
Etapy ćwiczeń ruchowo-słuchowo-wzrokowych w wersji metody „Piosenki i znaki”:
1. Demonstracja wzoru i ćwiczenia.
2. Polisensoryczne uczenie się wzoru ( jego powiązania z piosenką—wodzenie palcem po wzorze i śpiewanie piosenki).
3. Odtwarzanie wzoru różnymi technikami z jednoczesnym śpiewaniem piosenki:
a. w powietrzu — ręką (odwzorowywanie z planszy, następnie z pamięci),
b. na powierzchni stołu, podłogi — palcem, na tackach z piaskiem — palcem,
c. na tabliczce lub arkuszu papieru — kredą, węglem, kredkami woskowymi,
d. na kartce papieru z bloku rysunkowego — grubym mazakiem, pędzlem,
e. w liniaturze zeszytu — ołówkiem lub długopisem.
Zajęcia kończymy zabawą z piosenką.
Wszystkie zajęcia prowadzone metodą dobrego startu składają się z wymienionych trzech rodzajów ćwiczeń. W wypadku stosowania tych ćwiczeń w rehabilitacji dzieci o dysharmonijnym rozwoju psychomotorycznym, zespół nie powinien liczyć więcej niż 6-8 dzieci.